Het korte antwoord
Je kunt satijnvernis van Vallejo kopen, of andere satijnvernis op acrylbasis. Die van Vallejo heeft als nummer 70.522. De Engelse vertaling is "satin varnish".
Het lange antwoord
Er zijn talloze soorten vernis of middelen die je als vernis kunt gebruiken. Om te kiezen welke lak je moet gebruiken, kijk je naar twee dingen:
1) moet hij mat, satijn of glossy zijn?
2) moet hij op acryl-, enamel-, lak- of een andere basis zijn?
Voor het antwoord op beide vragen moet je soms kijken naar wat je als ondergrond hebt, maar in verreweg de meeste gevallen (ook) naar wat je bovenop de vernis gaat doen. Je kijkt alleen naar de ondergrond als die (al dan niet gedeeltelijk) uit olieverf bestaat. Bijv. als je al van die stipjes hebt gezet. Dan kun je beter geen acrylvernis gebruiken, want de olieverf kan daarop in gaan werken. De beste basis is dan naar mijn idee lakvernis of enamelvernis.
In verreweg de meeste gevallen heb je natuurlijk geen olieverf-ondergrond. Dan kies je enamelvernis als je daaroverheen met acryl wilt gaan schilderen. En je kiest acrylvernis als je daaroverheen met enamel of olieverf wilt gaan schilderen. De reden daarvan is, dat de enamelthinner die je voor enamelverf zou gebruiken misschien de enamelvernis-ondergrond zou kunnen beschadigen. En de acrylthinner die je voor acrylverf zou gaan gebruiken, zou de acrylvernis kunnen aantasten. Als je acrylverf verdunt en een enamelvernis als ondergrond hebt, wordt die enamelvernis in beginsel niet aangetast.
Overigens zijn er nog andere vernissen, namelijk die van Tamiya (X-22) en eenvoudig parketreiniger (testen op een proefmodel alvorens op je model te gebruiken). Beide geven een glossy uiterlijk. De Tamiya is van erg hoge kwaliteit en wordt daarom vaak gebruikt, de parketreiniger wordt vaak gebruikt omdat hij relatief erg goedkoop is. Hij heeft een melkachtig uiterlijk, maar droogt transparant op; vergelijk het met houtlijm.
Wat betreft verdunning: het beste kun je gewoon de merkgebonden verdunner gebruiken. Dus Vallejo thinner voor Vallejo acrylvernis, Humbrol thinner voor Humbrol enamelvernis, Alclad lakthinner voor Alclad lakvernis et cetera. Parketreiniger hoeft niet verdund te worden. Er zijn legio modelbouwers die goede ervaringen hebben met andere verdunners, zoals water voor acrylverf, ruitenwisservloeistof voor Vallejo, et cetera. Zie hier voor een overzicht, dat weliswaar op verf slaat maar ook kan worden toegepast op vernis.
Probeer het gebruik van lakvernis te voorkomen waar mogelijk, het is niet goed voor je gezondheid. Gebruik ten minste een goede spuitcabine en liefst ook een gasmasker als je die vernis en thinner gaat gebruiken.
Een paar voorbeelden
(natuurlijk zijn er in veel gevallen andere mogelijkheden dan vernis-ondergrond, maar hier ga ik steeds uit dat je wilt vernissen).
Voorbeeld 1: je wilt een enamelwash plaatsen. Daarvoor heb je een gladde ondergrond nodig, omdat je de wash capillair rond details wilt laten lopen. Je kiest dus een satijnvernis of glossy vernis. Omdat de op te brengen wash op enamelbasis is, neem je een acrylvernis (of een lakvernis). Samengevat dus: satijn- of glossy vernis op acryl- of lakbasis. Voorbeelden van vernis hiervoor: Vallejo acrylvernis of Alclad 2 lakvernis.
Voorbeeld 2: je wilt met olieverf gaan renderen (de dotjes-methode). Daarvoor heb je ofwel een satijnen ofwel een mat-vernis nodig (met glossy vernis heb je te weinig controle). Vanwege de gewenste olieverf-bedekking kies je een acrylvernis. Bijvoorbeeld die van Vallejo.
Voorbeeld 3: je wilt met acrylverf krassen gaan opbrengen. Daarvoor kun je het beste een matte ondergrond gebruiken om voldoende grip (=controle) te creëren. De vernis die je gebruikt is op enamel- of eventueel op lakbasis. Denk bijvoorbeeld aan de enamelvernis van Humbrol (nummer 49).
Voorbeeld 4: je wilt stof opbrengen door middel van een mix van Tamiya Buff en Tamiya Flat Earth. Tamiya is, zo bleek me onlangs, een mix tussen acryl en lak, hoewel Tamiya het zelf als acryl in de markt zet (dat klinkt immers gezonder). Hiervoor kies je het beste een matte basis en een enamelvernis, omdat die het verst van Tamiya afligt. Bijvoorbeeld dus ook weer de enamelvernis van Humbrol.
Voorbeeld 5: je wilt enamel rust streaks gaan opbrengen en je hebt als ondergrond een olieverfrendering toegepast. Door dat laatste kun je beter geen acrylvernis nemen (zoals gezegd kan de onderliggende olieverf gaan werken in het acryl), dus is een lakvernis beter.
Voor de volledigheid
Als je de ondergrond volledig laat uitharden (wat soms wel twee weken kan duren, bijv. bij olieverf afhankelijk van hoe je het aanbrengt) kun je wél een ander vernistype gebruiken dan hierboven weergegeven. Eenmaal uitgehard, zal de verf niet of nauwelijks nog worden aangetast door wat er bovenop komt. Geduld is dan wel een schone zaak...
Je kunt satijnvernis van Vallejo kopen, of andere satijnvernis op acrylbasis. Die van Vallejo heeft als nummer 70.522. De Engelse vertaling is "satin varnish".
Het lange antwoord
Er zijn talloze soorten vernis of middelen die je als vernis kunt gebruiken. Om te kiezen welke lak je moet gebruiken, kijk je naar twee dingen:
1) moet hij mat, satijn of glossy zijn?
2) moet hij op acryl-, enamel-, lak- of een andere basis zijn?
Voor het antwoord op beide vragen moet je soms kijken naar wat je als ondergrond hebt, maar in verreweg de meeste gevallen (ook) naar wat je bovenop de vernis gaat doen. Je kijkt alleen naar de ondergrond als die (al dan niet gedeeltelijk) uit olieverf bestaat. Bijv. als je al van die stipjes hebt gezet. Dan kun je beter geen acrylvernis gebruiken, want de olieverf kan daarop in gaan werken. De beste basis is dan naar mijn idee lakvernis of enamelvernis.
In verreweg de meeste gevallen heb je natuurlijk geen olieverf-ondergrond. Dan kies je enamelvernis als je daaroverheen met acryl wilt gaan schilderen. En je kiest acrylvernis als je daaroverheen met enamel of olieverf wilt gaan schilderen. De reden daarvan is, dat de enamelthinner die je voor enamelverf zou gebruiken misschien de enamelvernis-ondergrond zou kunnen beschadigen. En de acrylthinner die je voor acrylverf zou gaan gebruiken, zou de acrylvernis kunnen aantasten. Als je acrylverf verdunt en een enamelvernis als ondergrond hebt, wordt die enamelvernis in beginsel niet aangetast.
Overigens zijn er nog andere vernissen, namelijk die van Tamiya (X-22) en eenvoudig parketreiniger (testen op een proefmodel alvorens op je model te gebruiken). Beide geven een glossy uiterlijk. De Tamiya is van erg hoge kwaliteit en wordt daarom vaak gebruikt, de parketreiniger wordt vaak gebruikt omdat hij relatief erg goedkoop is. Hij heeft een melkachtig uiterlijk, maar droogt transparant op; vergelijk het met houtlijm.
Wat betreft verdunning: het beste kun je gewoon de merkgebonden verdunner gebruiken. Dus Vallejo thinner voor Vallejo acrylvernis, Humbrol thinner voor Humbrol enamelvernis, Alclad lakthinner voor Alclad lakvernis et cetera. Parketreiniger hoeft niet verdund te worden. Er zijn legio modelbouwers die goede ervaringen hebben met andere verdunners, zoals water voor acrylverf, ruitenwisservloeistof voor Vallejo, et cetera. Zie hier voor een overzicht, dat weliswaar op verf slaat maar ook kan worden toegepast op vernis.
Probeer het gebruik van lakvernis te voorkomen waar mogelijk, het is niet goed voor je gezondheid. Gebruik ten minste een goede spuitcabine en liefst ook een gasmasker als je die vernis en thinner gaat gebruiken.
Een paar voorbeelden
(natuurlijk zijn er in veel gevallen andere mogelijkheden dan vernis-ondergrond, maar hier ga ik steeds uit dat je wilt vernissen).
Voorbeeld 1: je wilt een enamelwash plaatsen. Daarvoor heb je een gladde ondergrond nodig, omdat je de wash capillair rond details wilt laten lopen. Je kiest dus een satijnvernis of glossy vernis. Omdat de op te brengen wash op enamelbasis is, neem je een acrylvernis (of een lakvernis). Samengevat dus: satijn- of glossy vernis op acryl- of lakbasis. Voorbeelden van vernis hiervoor: Vallejo acrylvernis of Alclad 2 lakvernis.
Voorbeeld 2: je wilt met olieverf gaan renderen (de dotjes-methode). Daarvoor heb je ofwel een satijnen ofwel een mat-vernis nodig (met glossy vernis heb je te weinig controle). Vanwege de gewenste olieverf-bedekking kies je een acrylvernis. Bijvoorbeeld die van Vallejo.
Voorbeeld 3: je wilt met acrylverf krassen gaan opbrengen. Daarvoor kun je het beste een matte ondergrond gebruiken om voldoende grip (=controle) te creëren. De vernis die je gebruikt is op enamel- of eventueel op lakbasis. Denk bijvoorbeeld aan de enamelvernis van Humbrol (nummer 49).
Voorbeeld 4: je wilt stof opbrengen door middel van een mix van Tamiya Buff en Tamiya Flat Earth. Tamiya is, zo bleek me onlangs, een mix tussen acryl en lak, hoewel Tamiya het zelf als acryl in de markt zet (dat klinkt immers gezonder). Hiervoor kies je het beste een matte basis en een enamelvernis, omdat die het verst van Tamiya afligt. Bijvoorbeeld dus ook weer de enamelvernis van Humbrol.
Voorbeeld 5: je wilt enamel rust streaks gaan opbrengen en je hebt als ondergrond een olieverfrendering toegepast. Door dat laatste kun je beter geen acrylvernis nemen (zoals gezegd kan de onderliggende olieverf gaan werken in het acryl), dus is een lakvernis beter.
Voor de volledigheid
Als je de ondergrond volledig laat uitharden (wat soms wel twee weken kan duren, bijv. bij olieverf afhankelijk van hoe je het aanbrengt) kun je wél een ander vernistype gebruiken dan hierboven weergegeven. Eenmaal uitgehard, zal de verf niet of nauwelijks nog worden aangetast door wat er bovenop komt. Geduld is dan wel een schone zaak...
Laatst bewerkt:
...
..
maar we vinden dan ook steeds weer de juiste oplossing
