By Randen Pederson - Flickr, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2262232
Vorig jaar was ik op de Artevelde Challenge, een tweejaarlijkse beurs van de Gentse modelbouwclub (http://www.modelbouwen.be/threads/16765-Artevelde-Challenge-2019-op-26-oktober-2019). Dit is een van de kleinere beurzen waar je na een doorgedreven onderzoek wel eens iets leuks op de kop kunt tikken, naast de wedstrijd, de opstelling RC-trucks en ook een paar echte legervoertuigen. De tafel die me echter het meeste aantrok, was die van de verkoper van de voormalige Gentse Batallion LHS, waar je een aantal interessante combo's kon vinden. Er was er toch wel een die me de ogen uitstak en die om vier uur nog steeds onbewogen op zijn plek stond, het was ook nogal iets onverzettelijks.
Ik had toen nog zeventig euro op zak maar ik denk dat de verkoper al blij was dat hij er toch nog vanaf geraakte, want hij had dit model al voor de tweede keer bij. De vorige keer had hij het er niet voor over gehad om hem op de tafel te zetten. Met de Voyager set er nog bij is dit zo'n koopje dat het me al verbaasde dat er niet eerder iemand voor gevallen was. Ik moet er wel bij zeggen, dat ik dit model al kende van toen het op Scalemates verscheen en dat ik hoopte het ooit ergens voor een prijsje te vinden. Op deze doos was aangegeven dat ze nog moeilijk te vinden is, maar ik wist dat er ondertussen drie uitgaves zijn van dit model. De andere twee zijn fantasieversies van het spel World of Tanks en van de Japanse anime-serie Girlz und Panzer.
https://www.scalemates.com/kits/dragon-6825-t95-super-heavy-tank--1012657
https://www.scalemates.com/kits/platz-gp-22-t28-super-heavy-tank-selected-university-team--1083203
Bij het zien van dit ontwerp zullen een aantal van jullie waarschijnlijk sowieso gedacht hebben aan iets uit de fantasy-sfeer of '46 toestanden. Toch is dit concept ooit echt uitgetest en voorzien voor serieproductie, al is het nooit verder dan twee exemplaren gekomen. De aanleiding was het rumoer dat de Duitsers ook over extreem zware pantsers beschikten die bij een uitbraak niet door de gewone tanktypes zouden kunnen onderschept worden. Zou de bedreiging van deze types nogal mee blijken te vallen, dan had men misschien ook iets nodig om de Japanse moedereilanden binnen te dringen, waar zware tegenstand verwacht werd zoals op Iwo Jima en Okinawa. Er waren al een aantal zware tanks ontworpen, zoals de M6A1 die nooit in actie gekomen is. Een vereiste voor dit ontwerp was, dat het kanon in staat was om bunkers uit beton uit te kunnen schakelen. Hiervoor werd het 105-millimeter high velocity T5E1-kanon geselecteerd met een bereik van 19 km, in een kazemat die door zijn enorme dikte van 12 inch (30 cm, de gevreesde 88mm-granaat raakte hier niet doorheen) rotatie praktisch onmogelijk maakte. Het kanon kon maar tien graden in alle richtingen bewogen worden, waarbij het hele voertuig moest draaien voor een groter bereik. De doelen waar deze tank op moest schieten, waren dan ook niet erg snel, al zou je dit kanon ook als luchtdoelgeschut kunnen gebruiken. Het voertuig moest zich voortbewegen met het kanon in maximum elevatie van 19,5 graden.
Een gevolg van de zware bepantsering was een onwaarschijnlijk gewicht van 86 ton. Dit leverde meerdere problemen op die opgelost moesten worden. Het belangrijkste probleem scheen de categorisering van het nieuwe ontwerp te zijn. De tank heette eerst "Heavy Tank T28", maar was te zwaar voor een heavy tank. Dan werd het "105 mm Gun Motor Carriage T95" genoemd, omdat het geen roterende koepel had. Maar het had een te dik pantser hiervoor, dus werd het uiteindelijk de "Super Heavy Tank T28".
Ten tweede konden de toenmalige tracks van tanks dit gewicht niet overbrengen naar de bodem, wat betekende dat de tank in de grond zou zakken als ze reed. De ingenieurs bedachten hier een tot hiertoe ongeziene oplossing voor: er werd een extra stel rupsbanden toegevoegd die de bodemdruk met de helft deden verminderen. Het onderstel bestond uit een HVSS-bogiesysteem zoals de Shermantank met niet minder dan 400 tracklinks die ook met die van de M26 Pershing uitgewisseld konden worden.
By Pahcal123 - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=90649152
Dit was allemaal goed en wel als het gevaarte op het slagveld stond, maar de afmetingen van het ontwerp bedroegen 11,10 op 4,39 meter en dat was teveel om over het gewone transportnet te vervoeren. Men vond er niets anders op dan de buitenste tracks demonteerbaar te maken, met bepantsering en al. Daardoor ging het gewicht van het middenstuk meteen zo'n 25 ton naar beneden, maar er moesten ook twee takels op de hull toegevoegd worden. De tank moest in staat zijn om zichzelf te demonteren en de losgemaakte trackhelften zouden als een soort trailer achter de rest van de tank samengeklonken worden. De drijfwielen van de demonteerbare tracks zouden met een enorme inbusverbinding aan de achteraan gelegen sprockets van de vaste rupsen gekoppeld worden.
https://ritastatusreport.live/t28-accident/
By Nevada Tumbleweed (Mark Holloway) - Flickr: T-28 Super Heavy Tank, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20780133
Een ander probleem waar minder aandacht aan besteed werd, was de aandrijvingseenheid. Men wilde een bestaande motor gebruiken en de grootste tot dan toe gebruikte verbrandingsmotor in tanks was de Ford GAF achtcilindermotor van 372 kW. Er was zoveel plek nodig voor het kanon in de kazemat, dat er niet genoeg plaats was voor iets groters. In een Sherman van 30 ton geeft de GAF wel een punch, maar de T28 haalde op een rechte weg slechts 15 kilometer per uur met een automatische versnellingsbak. De tank kon geen obstakels overwinnen en bij testen op de terreinen van Yuma is een van de twee exemplaren bezweken aan een zware brand in de motor. Die is daarna gesloopt en de laatste overlevende tank is daarna ook niet meer operationeel gemaakt, al werden er nog wel experimenten gedaan om de effecten van superzware tanks op de gebruikte componenten te testen. Hetzelfde probleem waardoor de Duitse kolossen nooit bruikbaar geweest zijn, heeft dus ook de T28 de das omgedaan, net zoals de versies van een paar andere bondgenoten, zoals de Britse Conqueror en de Franse ARL44. Met een snel voortbewegend front konden deze tanks niet nuttig ingezet worden. Ondertussen zijn er wel een aantal zware tanktypes in gebruik die door betere motoren praktischer in gebruik waren. Ook in de US werd nog verder geëxperimenteerd met de T29 en T30, die in alle opzichten voordeliger waren en een roterende koepel hadden met een krachtiger kanon.
By Mark Holloway - Flickr: T-28 Super Heavy Tank, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=14675700
Er is een tijd gedacht dat er niks overgebleven was van de tank, tot er in de jaren zeventig plots eentje aangetroffen werd op een veld in Virginia. Die tank werd opgekalefaterd en is een tijd tentoongesteld in het Pattonmuseum in Kentucky. In 2017 werd de tank van daar overgebracht naar Fort Benning in Georgia voor een restauratie, waarbij er iets ernstig mis liep tijdens het transport. Hiervoor werd een zware legertruck met oplegger gebruikt, maar die kreeg een defect aan het remsysteem bij een afdaling. Daardoor werd de controle over de trailer verloren en kwam de tank los van zijn positie. Ze belandde in een gracht, waarvan je op deze site het verslag vindt: https://ritastatusreport.live/t28-accident/. De schade was gelukkig minimaal en de tank kon opnieuw tentoongesteld worden na reparatie en restauratie.
Nu moeten we het ook eens over de kit hebben. Hier vind je het vertrouwde tuintafelshot.
Een overzicht van de doosinhoud:
De hull en onderkant. Er is een mooie gietstructuur te zien, al kan je nog wat details toevoegen.
De demonteerbare flanken en het kanonpantser.
Een grote hoeveelheid aandrijvingsonderdelen. Er zijn sprues overgenomen van een tank, let op de twee koepelonderdelen op de eerste foto.
Dragon DS-tracks. Daar zit een instinker in, al zijn ze goed te plaatsen op het model en hebben ze mooie details. Lees zeker verder!
De banden voor rond de baanwielen zijn ook innovatief, ze zijn sprueloos meegegeven. Er zit alleen een aangietpunt aan de binnenkant, dus geen littekens te zien. Ik zag een handige methode in een bouwverslag waarbij dit aangietpunt op een Dremel gezet werd en zo makkelijk geschuurd kon worden.
Twee ramen met clearparts.
Er zit best wat PE bij deze kit, alleen is het gebruikt voor de verkeerde doeleinden volgens reviewers. De stukjes links op de foto worden verborgen onder de trackpantsers en de platen rechts worden kisten die ook in plastic meegeleverd hadden kunnen worden. Er zitten ook een sleepkabel en springveren voor de ophanging bij. De decals voor dit voertuig zijn minimaal, ik heb wel eens een mooie what if-versie gezien met een tijgerkop op de mantlet: http://www.missing-lynx.com/gallery/usa/t2835sz_1.html. Verticaal op de foto een prachtige aluminium loop.
De handleiding is het wat onhandig folderontwerp dat we van Dragon gewoon zijn. Zoals je meteen aan de blauwe vakjes ziet, wordt een fiks deel van de sprues niet helemaal benut.
Dit zat ook ergens in de doos om een paar fouten recht te zetten. Vooraleer we naar de extra's gaan kijken, wil ik het nog over een paar missers van Dragon hebben, die me waarschijnlijk behoorlijk parten gaan spelen.
Dit is een plan van de tank dat ik van de vermelde website heb gekopieerd, om een aantal aanzichten van de tank uit te kunnen meten. Iets dat in het verslag van de tijgerkoptank op MissingLynx opgemerkt werd, is dat Dragon een vergissing gemaakt heeft wat betreft de afmetingen van de tracklinks:
...sadly DML muffed the dimensions of the vehicle as they apparently assumed it used standard T80 type tracks with a 23" width; it does not, as the tracks used for this tank were narrowed to only 19.5" each. The result is that the basic vehicle has a scale width of 131" (95mm) and the auxiliary tracks each have a width of 31.6" (23mm). That results in a total width of 194" (141mm); the actual vehicle dimensions were 124" and 27.75" or 179.5" (130.2mm) overall.
Ze hebben zich voor deze links gebaseerd op de standaard link van de M26, waardoor het gedeelte van de demonteerbare tracks de hull meer dan een centimeter te breed maakt.
Hier zie je een schets die toont hoe de breedte van de tracks had moeten zijn. Ook zie je een afwijking in de plaatsing van de sprockets, die op het plan geen tussenruimte hebben met het laatste baanwiel. Op het model zit hier ook een centimeter ruimte tussen. Daardoor is de hoek die de track met de grond maakt te zacht. Daardoor heeft Dragon met deze kit heel wat kritiek over zich heen gekregen, aangezien de afwijkingen op deze schaal enorm uitvergroot worden. Ik denk er daarom over om de DS-tracks niet te gebruiken en te vervangen door iets dat de juiste breedte heeft, dus drie millimeter minder breed per track. Helaas zijn er maar twee vervelende oplossingen. Ofwel zoek ik tracklinksets (er gaan er meerdere nodig zijn door de ontdubbeling) van een M26. De bestaande sets hebben een ander spoorontwerp en een ander type guide horn. Daar moet dan een stuk van 3 mm van elke rubberblok. De andere oplossing is dat ik links laat 3d-printen die perfect de maten in de lengte overnemen en die het nodige V-profiel van de tanktracks hebben. Ik zou de losse guide horns van de kit daar op kunnen zetten. Voor geen van beide oplossingen heb ik momenteel al voorzieningen getroffen, ik heb nog geen 3D-printer dus het is mogelijk dat deze bouw op een bepaald punt onderbroken moet worden tot betere tijden. Welke aanpassingen er aan de hull juist nodig zijn, heb ik ook niet in detail bekeken, want er is erg weinig referentiemateriaal over deze tank. Ik vond een exemplaar van Allied-Axis nr.26 in de Zweedse webwinkel Canfora (waar je ook de Panzerwrecks boeken kan kopen) dat een mooie fotoreeks over de T28 heeft. Hier enkele beelden, er is nog heel wat meer in te zien:
De hierboven beschreven tracks met HVSS bogies en holle guide horns. Bij deze foto's werd ook een bruikbare beschrijving gegeven, zoals het aantal links (400) en de trackbreedte, 20 inch.
Een foto van een perspresentatie van de tank, waarbij het volledige prototype werd aangebracht door een Dragon Wagon met een speciale 100-tons trailer die in het midden scharniert, een T67 genaamd. Dit lijkt me een gedroomde best-of-contest opstelling, maar buiten het feit dat ik het bekende Pacific model van Tamiya nog niet in bezit heb, bestaat er ook geen kit voor die trailer. Niet in dit boek, maar ergens op het internet vind je een opmerkelijk plaatje van de tank balancerend op een vierwielige trailer waarvan het type me niet bekend is.
https://worldoftanks.com/en/news/chieftain/T28_in_Korea/
Je zou uiteraard ook de kit van Hobbyboss van de M1070 met trailer kunnen gebruiken voor het transport van het Patton-museum naar Fort Benning. Dan zou je zelfs een diorama van het ongeval kunnen reconstrueren met de foto's die je op de bovengenoemde site ziet. Je moet dan wel de helft van de T28 weggooien, want de flanken stonden toen nog in Virginia te wachten voor een tweede ritje met de M1070. In alle gevallen moet je minstens 150 euro extra spenderen aan kits en upgrades of aan scratchmaterialen. Het wordt dus waarschijnlijk een standaardopstelling op een plankje.
Ik heb het nog niet over de Pe-set gehad. Er zitten twee bladzijden met instructies in, naast een kartonnetje met een resin mantlet, een zak machinegeweerstukjes en vijf PE-frets.
Er gaat weer heel wat van het PE naar de aandrijving. Ook de PE gereedschapskisten van de kit worden vervangen, ik hoop dat dat zin heeft. De gedraaide loop in het zakje ziet er wel mooi uit.
Ik heb moeten zoeken naar het verschil met de kitmantlet. Het zit hem in het gepolijste deel vooraan, bij het resin is dat ovaal waar het bij de kit rond is.
Ik wilde de afmetingen van dit voertuig nog eens benadrukken door er ook een volledige crew aan toe te voegen. Tamiya heeft dit mooie setje uitgebracht voor een Invasie-Sherman, dus dat klopt volledig met het werkterrein dat de tank zou hebben als hij werkelijk ingezet geweest zou zijn.
De achterkant toont de verfinstructies met een kleurenfoto.
Toch zit er ook een handleiding in, Asuka-style, voor alle spullen die ze mee hebben.
Twee gewone grijze gietramen met gedetailleerde figuren. Ik zie ook technici die iets aan de tank zouden kunnen monteren. Ik dacht er dan ook aan om een van de tracks te laten demonteren, zodat die in de takels zou hangen.
De kit straalt extra klasse uit door de toevoeging van clearpart brillen en een respectabel decalpapier, groter dan dat van de tank zelf. En daarmee is mijn inleidingsmateriaal opgebruikt, tenzij ik hier nog dit filmpje toevoeg dat de tank in actie rondhobbelend toont. Anders zou je zeggen dat het ding met dat gewicht geen meter vooruit kon geraken.