1/60 ***OcCre - Cazador Jabeque / Xebec 1750***[FINISHED]

[Ptèr]

De start van de tuigage

Eindelijk is het zo ver en ik ben begonnen met de tuigage. Betekent dit dat er geen houtbewerking meer gaat voorkomen? Neen, ik heb nog wat roeispanen te maken, de ra's moeten ook nog worden gedaan en hier en daar wellicht nog wat extra's. Kortom, nog genoeg te doen. Toch is de fase van tuigage altijd voor mij persoonlijk een bijzonder moment. Het schip is qua houtbewerking zo goed als voltooid op een paar kleine zaken na. Het geeft mij altijd weer het gevoel dat een zekere fase van de bouw is voltooid en nu een volgend deel, een complex deel welgesteld, aangebroken is.
Ik heb al eerder gezegd dat tuigage niet mijn sterkste kant van de bouw is. De tuigage van de bouwdoos is wat beperkt en daardoor heb ik die opzij geschoven en probeer aan de hand van documentatie, foto's van andere Xebec's het schip te tuigen wat iets meer strookt met de werkelijkheid en daarmee een kleine upgrade aan de kit te brengen. Om de tuigage te maken zoals ik het zou willen, moet ik ook touwen gaan omwikkelen met draad.

De postbode bezorgde een pakketje uit Amerika afgelopen week.
Een van de zaken die tijdens het schiemanswerk moet gebeuren is het omwikkelen van stagen "serving". Hiervoor heb je een stukje gereedschap nodig die ik nog niet had en dus heb ik een eenvoudige serving machine besteld. Deze wordt geleverd van massief Amerikaans Kersenhout en na het verwijderen van de "char" verbrande residu van de laser, krijg je een heel mooi stukje gereedschap die je hele leven lang meegaat. Het is een mini bouwpakketje die je in elkaar moet zetten en na montage ziet het er gewoon erg mooi uit.

De tandwielen moeten op elkaar gelijmd worden. Door de nerf van de tandwielen, 90 graden te draaien ten opzichte van elkaar, krijg je een heel sterk geheel.

Zo, het apparaat staat in elkaar. Ergens in een volgende update zal ik demonstreren hoe je het moet gebruiken en wat het resultaat ermee is.

Nu verder met de vorderingen aan het schip. Ik begin bij de Fokkenmast. Het is de mast die vooraan op het schip staat. De tuigage bestaat altijd uit "lopend want" en "staand want". Met die laatste begin ik. Het zijn de donkere (vaak bruin of zwart) touwen op het schip die feitelijk de masten vastzettten op het schip. Het lopend want is om de zeilen en ra's te bedienen en heeft een beige kleur.

Hoe het staand want moet worden heb ik uitgetekend op papier. Het is voor derden een wirwar van lijnen maar ik doe een poging om het een beetje uit te leggen. Bovenaan de mast of roede zoals het heet, worden blokken aangezet aan de hand van lussen die met bindsels aan de mast vastzitten. Die blokken bestaan uit enkelschijfs blokken en vioolblokken, zowel enkelschijfs als dubbelschijfs. De blokken dienen ervoor om de mast strak vast te zetten. Deze kunnen aangepast worden en dat gebeurd door de touwen die tussen de blokken lopen. De richting van de touwen is met pijltjes aangeduid. De onderste blokken worden aan een soort houten horizontale pen vastgezet die vervolgens is vastgesjord aan het schip.

Om dit te maken ben ik begonnen met de lussen en blokken die bovenaan de roede / mast vastgemaakt moeten worden. Het heeft me even wat puzzelwerk gekost om dat te maken.
Ik gebruik hierbij een "derde handje" om het vast te houden.

Na een weekendje bezinnen en knoopjes leggen is onderstaande het tussentijdse resultaat.

Deze vervolgens aan de roede / mast vastgemaakt met twee bindsels. Het bovenste bindsel loopt door de lussen en de onderste bindsel om de lussen.

Dat was het weer voor deze update. De volgende update zal zijn dat ik de onderste blokken ga aanzetten en de lijnen tussen de blokken zal maken.


Tot de volgende update,
Peter

 

[Pascal]

Goede vordering weer en ben benieuwd naar werking van apparaat als je eraan begint.

 

[Ptèr]

Het tuigen van de Fokkenmast

In deze update laat ik zien hoe ik de tuigage van de fokkenmast realiseer. Ik begin met mijn werkzaamheden vaak op eenzelfde manier. Ik vind het prettig om op een opgeruimde en geordende werkplek te werken. Op die manier houd ik overzicht en zoek ik niet steeds naar mijn spullen. Het is een gewoonte die ik heb aangeleerd van vroeger en dat doe ik dus nog steeds.
Ik leg mijn spullen die ik nodig heb aan de rand van mijn snijmat. Rechts gereedschap, links touw, lijm etc. Ik gebruik een derde handje om het e.e.a. goed vast te houden zodat ik mijn handen kan gebruiken om aan het werkstukje te werken.

De tuigage van een Xebec is anders dan van een dwarsgetuigd schip, eigenlijk veel simpeler in uitvoering. Toch is het niet geheel eenvoudig te maken. Ik neem jullie mee in een aantal van de stappen die ik moet nemen. De tuigage van de mast bestaat uit bewegende delen en vaste delen. Dit wordt aan elkaar gezet met horizontale pennen.
Als eerste maak ik het vaste deel met de pennen. Zowel aan SB als BB zijn het 3 pennen.

Hierna zijn de bewegende delen met de blokken aan de beurt. Dit bestaat uit enkelschijf blokken als mede ook vioolblokken. Die laatste hebben de vorm van een viool en vandaar de naam. Ik maak de vioolblokken zelf door twee blokken aan elkaar te zetten. Sommige vioolblokken hebben een dubbelschijf blok gecombineerd met een enkelschijf blok en andere hebben beide een enkelschijf blok.

De blokken worden onderling aan elkaar gezet door touw. Ik moet twee sets maken, ieder met een 2x enkelschijf vioolblok en 2x dubbel met enkelschijf vioolblok.

De bewegende delen met de blokken worden aan het vaste deel met de pennen gezet.

De andere kant ook gemaakt en dan geeft het dit totaal beeld.

De touwen zijn tijdelijk vastgezet. Ik laat de touwen meestal een 24-48uur op spanning om de touwen te laten zetten. Na deze tijd kunnen de touwen, doordat er een beetje rek in zit, gaan hangen. Om dit te voorkomen zet ik het in een latere fase opnieuw onder spanning en zet ze daarna definitief vast.

Groet,
Peter

 

[Pascal]

Geeft toch direct een ander beeld met de touwen in opbouw.

 

[Roy vd M.]

Mooi apparaatje, slim om de nerf van het ene wiel dwars op die van het andere wiel te plaatsen.

Tuigage is ronduit indrukwekkend.

 

[Erwin]

Ik volg met afgunst, ben een grote kluns als het op touwwerk aankomt. Ben al blij dat ik mijn schoenen kan strikken.

 

[Ptèr]

Diverse tuigage, opschieten van touw en roeispanen

Hallo allemaal,
Mede doordat het steeds wat langer licht blijft in de vroege avonden, is het qua werken aan het schip redelijk aangenaam. Met kunstlicht is het soms lastig zien en daardoor werk ik graag met daglicht.

Deze week heb ik een aantal dingen afgerond, altijd fijn om vinkjes achter voltooide taken op het lijstje te kunnen zetten. Zo heb ik de ankers afgehangen in de definitieve houding en het ankertouw naar het ruim aangelegd. De uiteindes van de vaste touwen van de Fokkenmast zijn opgeschoten / vastgesjord / opgebonden en heb ik de eerste set met roeispanen afgerond en op het dek gelegd. Ik moet van die laatste totaal twee sets maken, dus nog 1 te gaan.

Overigens zijn sommige touwen nog niet helemaal netjes en definitief in de juiste positie gelegd, maar dat komt in een latere fase. Voor nu is het even belangrijk dat ik bepaalde zaken in een volgorde weet af te werken om het overzicht te behouden en de vaart er een klein beetje in te houden.

De definitieve afwerking volgt dan in een later proces en dan doe ik gelijk alles in een keer.

Het afhangen van de ankers
Zoals gezegd zijn de ankers afgehangen. Deze zijn met een katrolblok aan de kraanbalken bevestigd. Dit is gedaan met beige kleurig touw en is onderdeel van het lopende tuigage. (lopend = beige, vast / staand = donkerbruin of zwart)
Aan de onderkant van de kraanbalk wordt het touw bevestigd aan een oog en daarna door een dubbelschijf blok gestoken en uiteindelijk loopt het over twee katrolschijven van de kraanbalk naar een kikker die bovenop de kraanbalk zit. Daar wordt het touw vastgezet en het uiteinde wordt achter een balk tegen de verschansing / zijwand gestoken.
Aan het anker zit de ankerboei bevestigd. Het leek mij een mooi effect om deze te laten hangen bij beide ankers. Dat betekent dat het touw opgerold op het dek komt te liggen. Niet supernetjes zoals ze wel eens met kanonnen doen, maar gewoon als een rol touw opgestapeld. Dit laatste moet ik nog wat netter maken, maar dat heb ik al eerder uitgelegd.
Aan de ring van het anker zit ook het ankertouw bevestigd. Deze is netjes neergelegd en het viel niet mee om het gewicht van dat touw na te bootsen. Het touw loopt uiteindelijk door een van de gaten van een rooster naar het ruim. Dit touw is heel zwaar en daarmee is het bewust redelijk strak gelegd.

Opschieten van de uiteindes van de tuigage van de Fokkenmast
Na 48 uur heb ik de touwen opnieuw aangespannen en vastgezet. De rek is er wel een beetje uit.
De uiteindes worden samengebonden en tegen de zijwand / verschansing achter een balkje gestoken. Het is een zeer kleine ruimte en je krijgt de lussen er niet zomaar tussen.
Om dit toch netjes en "snel" te doen, heb ik een draadje gebonden om de uiteindes van de onderste lussen en het draadje gebruikt om het achter het balkje te trekken. Dit gaat erg goed en met beleid lukt het gemakkelijk om ze achter het balkje te krijgen. Als het er netjes achter zit, verwijder ik simpelweg het touwtje en klaar.

Eerste set roeispanen geplaatst
De eerste set van 9 roeispanen zijn gemaakt en geplaatst op het dek. Iedere roeispaan is volledig met de hand uit verschillende onderdelen opgebouwd. Ze zijn erg arbeidsintensief om te maken. Ik heb nog eenzelfde set te maken en daar gaat ook nog wat uren werk inzitten. Dat is voor een volgende update.

Dat was het weer voor deze update, tot de volgende. Ik hoop dat jullie nog blijven volgen. Het is een lange zit en we zijn er nog niet, maar iedere update is een stapje dichterbij bij een voltooid model.

groet,
Peter

 

[Erwin]

Mooie en interessante update alweer.
Die roeispanen doen mij denken aan deze die Ben Hur diende te gebruiken op het Romeinse schip.

 

[Ptèr]

Mooie en interessante update alweer.
Die roeispanen doen mij denken aan deze die Ben Hur diende te gebruiken op het Romeinse schip.

Bedankt Erwin. Het schip dat in de film Ben Hur voorkwam is een gallei. Het is de voorloper van een Xebec en ze lenen dus eigenschappen van elkaar. Beide schepen hadden een ondiepe watergang, latijn gezeild, roeischepen en smal en lang van vorm. Het zijn zeer goede schepen voor de Middellandse Zee en dat is de reden dat ze zo lang zijn gebruikt.

groet,
Peter

 

[marc w]

weeral een prachtige update.

 

[Ptèr]

weeral een prachtige update.

Bedankt Marc, leuk dat je een reactie achterlaat.

 

[Beyond]

Dit zijn bouwwerken waar je ogen te weinig hebt om alles te zien wat er te zien is...
Knap hoor, niets dan respect!

 

[Ptèr]

Bedankt voor jullie reactie heren. Leuk om te zien!

 

[Ptèr]

Tuigage grote mast deel 1

Het vaste tuigage voor de grote mast is aan de beurt. Feitelijk lijkt dit sterk op de tuigage van de Fokkenmast echter iets meer touwen.
Ik heb het wederom eerst uitgetekend op papier. De vaste tuigage werkt met takelblokken of katrolblokken. Gewoonweg noemen we ze vaak "blokken".
Er worden 4 soorten gebruikt in de tuigage van de grote mast en dat zowel aan stuurboord als bakboord.
4x Enkelschijf blok
1x Dubbelschijf blok
3x Vioolblok enkelschijf
2x Vioolblok enkelschijf en dubbelschijf

De onderkant van de tekening laat zien dat er wederom gebruik gemaakt wordt van pennen die worden verbonden aan de verschansing. Deze touwen moeten verstevigd worden door het touw te ombinden met draad. In het Engels wordt dit "Serving" genoemd. Ik gebruik dus een servingtool om het draad eenvoudig om het touw te draaien.

Het touw dat omwonden moet worden wordt door de machine gestoken en aan beide kanten vastgezet met een klem. Door het draad aan een beginpunt vast te maken aan het touw kan de hendel aan de zijkant worden bediend door deze rond te draaien. Het touw zal zich om het draad gaan wikkelen. Het draad zit op een spoeltje die vervolgs vrij kan bewegen over het messing buisje.

Na een tijdje draaien en wikkelen, heb ik de correcte lengte bereikt. Op dat moment zet ik tijdelijk een klem op de wikkeling en zet deze vast met een drupje secondelijm.
Daarna kan ik het touw loshalen en op lengte knippen.

Ik moet 12 stuks maken, dus twee bundels van 6 stuks....

Hierna moet ik het touw splitsen en weer ombinden. Dit is het betere handwerk en daarvoor gebruik ik een "derde handje".

Als ze allemaal gemaakt zijn, kunnen de pennen erdoor en uiteindelijk vastgemaakt worden aan de verschansing.

Tot zo ver deel 1. Bedankt weer voor het kijken.

groet,
Peter

 

[Erwin]

Echt waar, ik weet op den duur niet meer wat zeggen of schrijven maar mijn volle bewondering heb je.

 

[Michel]

Tja, prachtig werk wederom. Weet ook niet wat te schrijven eigenlijk

 

[Ptèr]

Echt waar, ik weet op den duur niet meer wat zeggen of schrijven maar mijn volle bewondering heb je.

Hoi Erwin, er is steeds meer te zien, dus lastig te focussen. Bedankt voor je reactie. Erg leuk!

Tja, prachtig werk wederom. Weet ook niet wat te schrijven eigenlijk

Hoi Michel, ook bedankt voor jouw support. Ieder berichtje of like is leuk om te krijgen.

groet,
Peter

 

[Pascal]

Verbluffend en duidelijke uitleg alweer waar ik stil van word.

 

[DEMPSEY]

Goh... dat tuigage is me toch wat. De uitleg is duidelijk. Maar om zelf te doen zal het toch weer wat anders zijn. Niet te snel hé, zal het jammer vinden wanneer deze 'af' is.

 

[Ptèr]

Verbluffend en duidelijke uitleg alweer waar ik stil van word.

Dank Pascal, blijf vooral praten.

Goh... dat tuigage is me toch wat. De uitleg is duidelijk. Maar om zelf te doen zal het toch weer wat anders zijn. Niet te snel hé, zal het jammer vinden wanneer deze 'af' is.

Tuigage en de rompbekleding zijn de twee moeilijkste onderdelen tijdens de bouwfase. De tuigage van dit schip is relatief "simpel" t.o.v. een dwarsgetuigd schip zoals een HMS Victory, Bounty, Beagle, Endeavour etc. Toch heeft het zo z'n complexiteit om het te maken zoals ik het graag wil.

Ook ik zou het ergens jammer vinden als het schip af is, aan de andere kant staat er ook weer een nieuw project te wachten die ik ook graag zou willen starten. Ik heb nog veel werk aan haar. Ik moet alle zeilen nog zelf maken en daar gaat erg veel werk in zitten, dus voorlopig ben ik nog wel even met haar bezig.

Bedankt voor je leuke reactie Dempsey.

groet,
Peter